پروتکل DLMS یک پروتکل ارتباطی میباشد که جهت تبادل اطلاعات بین کنتورهای هوشمند(مانند کنتور برق ، گاز و آب) و سیستم های گیرنده اطلاعات مورد استفاده قرار میگیرد.
پروتکل DLMS
پروتکل DLMS لایه Application میباشد ، وظیفه آن تبدیل اطلاعات Cosem Objects به همراه اطلاعات داخل کنتورها به پیام ها (Messages) میباشد.
COSEM
برای انجام تبادل داده بین کنتورها و سیستم های گیرنده اطلاعات، یک مدلسازی توسط پروتکل COSEM بطوری انجام میشود که کنتور ها به عنوان server و سیستم های گیرنده اطلاعات به عنوان client بر اساس الگوی Client/Server مدلسازی میشوند.
منابع اصلی استاندارد DLMS/Cosem
کتاب سبز (Complete green book) که ساختار اصلی پروتکل DLMS را به طور کامل شرح میدهد ، کتاب آبی (Complete blue book) که ساختار اصلی Cosem Object پروتکل DLMS را به طور کامل شرح میدهد و کتاب زرد(Yellow book) که ساختار تست های CTT را به طور کامل مورد بررسی قرار میدهد.
Interface Objects
همچنین پروتکل COSEM کنتورهای فیزیکی را به دستگاه های حقیقی یا Logical Devices مدلسازی میکند که هر کدام از آنها مشخصه منحصر به فرد خودشان را دارند که Logical Device Name نامیده میشوند. همچنین هر دستگاه حقیقی (Logical Device) شامل دسته ای از اشیاهای رابط یا (Interface Objects) هستند که هر کدام از آنها نیز شامل دسته ای از صفات (attributes) و متد های تعریف شده میباشند.
Interface Classes
کلاس های رابط یا (Interface classes) کلاسهایی هستند که هر کدام id و اسم حقیقی خودشان را دارند و درون هر کدام از این کلاسها صفات و متد های مربط به هر شی نیز تعریف و لیست شده است که کتاب آبی به طور کامل با جزئیات به این مسائل پرداخته است.
روش های برقراری ارتباط با کنتورها
برای ارتباط با کنتور ها از دو روش با سیم و بی سیم میتوان استفاده کرد که هر کدام از آنها انواع مختلفی دارند.
روش های برقراری ارتباط با کنتورها بصورت سیمی
پورت RS485 مهمترین نوع برقراری ارتباط از نوع سیمی میباشد
در صورت استفاده از پروفایل های ارتباطی سیمی نام برده شده ، پروفیل ارتباطی بر اساس استاندارد HDLC خواهد بود.
روش های برقراری ارتباط با کنتورها بصورت بی سیم
GSM/GPRS مهمترین روش ارتباط کنتورها بصورت بی سیم میباشد.
در صورت استفاده از ارتباط بی سیم ، چند مدل ارتباط را میتوانیم نام ببریم که مهمترین آن ، استفاده از اینترنت میباشد که کنتور دارای ماژول GSM بوده و از طریق TCP یا UDP و پورت اختصاصی میتوان با آن ارتباط برقرار کرد که در این حالت پروفیل ارتباطی Wrapper میباشد ، اما در صورتی که کنتور دارای سیم کارت نباشد و از مودم مجزا برای اینکار استفاده شود ، پروفیل استفاده شده Wrapper به همراه استاندارد Gateway میباشد.
امنیت در پروتکل DLMS
برقراری امنیت درا ستفاده از پروتکل DLMS اهمیت ویژه ای دارد. بنابراین هر دو طرف Client و Server یا حداقل یکی از آن دو نیز بایستی احراز هویت شوند تا اجازه دریافت و ارسال اطلاعات را داشته باشند و بتوانند تبادل اطلاعات را انجام دهند. احراز هویت میتواند در 3 سطح انجام شود به شرح زیر:
پایینترین سطح امنیت یا بدون Security در پروتکل DLMS ، هیچ یک از دو طرف Client و Server احراز هویت نمیشوند ، و Association ایجاد شده برای ارتباط پایه بدون پسورد و رمزگذاری بوده و مطابق الزامات ایران اطلاعات بسیار کمی از جمله شماره سریال کنتور در این روش میتواند رد و بدل شود.
بخش Low Level Secruity
بحث امنیت LLS یا همان Low Level Security در پروتکل DLMS، درخواست احراز هویت از طرف Client به Server ارسال میشود، پسورد توسط Server شناسایی میشود و درصورت صحیح بودن، ارتباط بین آنها برقرار میشود.
بخش High Level Secruity
امنیت HLS یا همان High Level Security در پروتکل DLMS ، احراز هویت هر دو طرف Client و Server ضروری میباشد که طی پکت های مختلف ارسال و دریافت شده و در نهایت احراز هویت صورت میگیرد ، لازم به توضیح میباشد که در احراز هویت نوع HLS علاوه بر احرازهویت ، میتوان از رمزگذاری نیز استفاده کرد که الگوریتم های مختلفی از جمله Gmac , MD5 و … توسط پروتکل DLMS پشتیبانی میشود که در مرحله احراز هویت میتوان یکی از آنهارا انتخاب کرده و علاوه بر احراز هویت HLS پارامترهای رمزگذاری نیز ازهردو طرف تایید شود.